Dzieje Złotowa

Krótka historia miasta, czyli co wydarzyło się w Złotowie w roku...

Czasy I Rzeczpospolitej (do 1772 r.)

  • 1370
    Nazwa Welatow pojawia się po raz pierwszy w źródłach historycznych (kronika Janka z Czarnkowa)
  • 1370
    W Kronice Janka z Czarnkowa znalazł się zapis o testamencie Kazimierza Wielkiego. Umierający król zapisał swemu wnukowi Kaźkowi ks. słupskiemu "...księstwo dobrzyńskie, kujawskie, sieradzkie i łęczyckie, z zamkami kruszwickim, bydgoskim, Wielatowem i Wałczem". W 1378 r. król Ludwik Andegaweński nadał księciu opolskiemu Władysławowi w zamian za Ruś Czerwoną, ziemię dobrzyńską i bydgoską z wyjątkiem Wałcza i Złotowa ("..duabus castris, videlicet Kron alias Walcz et Slotow")
  • 1455
    Gród spalony przez wojska krzyżackie
  • 1446
    Burmistrz, rajcy i ławnicy Złotowa wysłali list do Gdańska o poradę prawną. Jest to najstarszy zachowany dokument kancelarii miejskiej
  • 1549
    Rada Miasta ponownie zwróciła się z zapytaniem do Gdańska. Ten dokument zawiera listę rajców i pieczęć z wyobrażeniem jelenia
  • 1578
    Zgodnie z zapisem w Archiwum Skarbu Koronnego w Złotowie mieszkało 17 Żydów
  • 1619
    Jan Potulicki wystawił dokument erekcyjny kościoła i parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Parafia otrzymała między innymi 9 łanów pola, folwark z ogrodem warzywnym i sadem, Jezioro Proboszczowskie oraz kapitał 3000 guldenów początek XVII w.- powstaje gotycko-renesansowy zamek na wyspie Jeziora Miejskiego (Zamkowego)
  • 1652
    Rada Miejska Złotowa zwróciła się do Rady Gdańska o pomoc finansową na odbudowę świątyni gminy ewangelickiej wyznania augsburskiego, która w roku 1642 otrzymała przywilej od Zygmunta Grudzińskiego. List złotowskich rajców opatrzony był pieczęcią z napisem w otoku: "Sigillum oppidi Zlotowiensis"
  • 1657
    Wojska szwedzkie maszerujące przez Złotów obległy leżący na wyspie na Jeziorze Zamkowym zamek należący do właściciela miasta - Andrzeja Karola Grudzińskiego. Oblężenie trwało jeden dzień, załoga poddała się. W wyniku ostrzału prowadzonego ze szwedzkich armat w mieście spłonęły ratusz i kościół oraz domy mieszczan
  • 1661-1664
    A. K. Grudziński buduje kościół barokowy, złotowską farę, konsekrowaną w 1669 r.
  • 1665
    Andrzej Karol Grudziński wystawił najstarszy znany przywilej miejski Złotowa, lokując je na prawie magdeburskim. Miasto otrzymało 44 łany i Jezioro Burmistrzowskie. Mieszczanie mieli obowiązek płacić daninę w pieniądzach, owsie i jęczmieniu, dostarczać kurczęta i len. Zobowiązani byli do 7 dni pańszczyzny w roku oraz napraw młyna w Blękwicie
  • 1669
    Odbyła się uroczystość poświęcenia, budowanego w latach 1660-1664 przez Andrzeja Karola i Mariannę z Grudzińskich, kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Poświęcenia dokonał biskup sufragan gnieźnieński Hiacynt Święcicki
  • 1688
    Po bezpotomnej śmierci Stefana Grudzińskiego dobra złotowskie stały się własnością rodziny Działyńskich
  • 1702
    Bractwo Strzeleckie w Złotowie otrzymało przywilej od Augusta II. Król kurkowy miał prawo przez rok swego panowania warzyć i sprzedawać piwo, był wolny od podatków miejskich. Zabawy i strzelania bractwa odbywały się w Zwierzniku
  • 1709-1711
    W mieście i okolicy panowała dżuma, zwana "czarną śmiercią". Z epidemii, które powtarzały się kilkukrotnie, ta była najgorsza. Według niepełnych zapisów w księgach kościelnych zmarło 1300 katolików i 350 ewangelików. W 1710 r. na cmentarzu, gdzie chowano ofiary zarazy, zbudowano drewnianą kaplicę "Ku założeniu Rocha ś. na ubłaganie gniewu Bożego 1710" - jak głosił napis na belce nad wejściem. W tym miejscu w latach 1903-1904 zbudowano murowany kościół pw. św. Rocha
  • 1710
    Po epidemii dżumy "na ubłaganie gniewu Bożego" powstaje drewniana kaplica św. Rocha
  • 1772
    Po I rozbiorze Złotów wraz z częścią ziem Rzeczpospolitej znalazł się w granicach państwa pruskiego

Pod pruskim zaborem (1772 – 1945)

  • 1772
    Złotów na 173 lata przechodzi w ręce pruskie
  • 1772
    Uruchomiono pocztę konną na linii Berlin - Królewiec (przez Złotów)
  • 1788
    Dobra złotowskie kupił Johann Friedrich Wilhelm von Farenheid
  • 1798
    J. von Farenheid sprzedał Złotów i okoliczne dobra Johannowi Karlowi von Gerhardt
  • 1803
    Miasto kilkukrotnie padało ofiarą płomieni. Największe pożary miały miejsce w 1649, 1674, 1741, 1755, 1803 r. By zapobiec nieszczęściom, co noc straż pełniło czterech mieszczan: 2 chrześcijan i 2 Żydów. W końcu XVIII w. miasto zaopatrzyło się w sprzęt do walki z ogniem, w 1805 r. opracowano regulamin przeciwpożarowy, a w 1879 r. powstała ochotnicza straż pożarna
  • 1810
    Z tego roku pochodzi plan miasta, które wtedy rozciągało się do dzisiejszej Alei Adama Mickiewicza. Zaznaczono na nim kościoły i dzwonnice, synagogę i dom rabina, szpital, szkołę, farbiarnię nad Jeziorem Miejskim
  • 1820
    Dobra złotowskie kupił za 800 000 talarów król pruski Fryderyk Wilhelm III Hohenzollern. Na mocy umowy rodzinnej utworzono w nich ordynację (fideikomis), której nie można było sprzedać, zamienić, zastawić ani podzielić. Właścicielem dóbr był zawsze najstarszy krewny panującego władcy
  • 1822
    Peter Joseph Lenne, królewski architekt ogrodów, otrzymał od Fryderyka Wilhelma III polecenie opracowania planu zagospodarowania złotowskiego folwarku i okolic Zwierznika
  • 1829-1830
    Według projektu królewskiego architekta, K. Schinkla, zbudowano na Rynku Głównym (dziś plac Kościuszki) kościół ewangelicki
  • 1861
    Wybudowano nowy gmach sądu
  • 1870
    Doprowadzono do Złotowa kolej żelazną - zbudowano linię Piła-Chojnice-Tczew. W 1906 r. zakończono budowę linii Złotów-Więcbork, a w 1914 r. oddano do użytku odcinek Złotów-Wałcz. W 1913 r. w ciągu doby przejeżdżało przez miasto 18 pociągów osobowych i 11 towarowych
  • 1871
    Powstaje połączenie kolejowe z Berlina do Królewca przez Piłę, Złotów, Chojnice
  • 1878-1879
    Na dzisiejszym Placu Paderewskiego (Rynek Zielny) stanęła synagoga. Wysadzono ją w powietrze w 1938 r.
  • 1879
    Powołano Ochotniczą Straż Pożarną
  • 1881
    W II połowie XIX w. powstał w Złotowie browar, którego właścicielem w 1881 r. został Franz Welsch. Zakład należał do największych w prowincji, w 1907 r. otrzymał tytuł "Hochlieferant Sr. Konigl. Hoheit des Prinzen Friedrich Leopold von Preußen"
  • 1884
    Powstał męski chór "Cecylia", który w 1902 r. przekształcony został w chór mieszany, "Towarzystwo Śpiewu im. św. Cecylii". Odegrało ono wielką rolę w walce o zachowanie tożsamości narodowej i szerzenie kultury muzycznej, istnieje do dzisiaj i należy do najstarszych chórów w Wielkopolsce
  • 1885
    Ukazuje się lokalna gazeta "Flatower Zeitung"
  • 1898
    Uruchomiono elektrownię
  • 1902
    Powstała spółdzielnia kredytowa Bank Ludowy, która swą siedzibę miała w nieistniejącej dziś kamienicy przy ulicy Wojska Polskiego. Spółdzielnia, odrodzona po II wojnie światowej, istnieje dziś jako Spółdzielczy Bank Ludowy
  • 1902
    Zainstalowano sieć telefoniczną
  • 1903
    Ks. dr B. Domański buduje nową kaplicę św. Rocha (w stylu neogotyckim)
  • 1906
    Rozwijaniu samodzielności gospodarczej ludności polskiej służyła także utworzona w tym roku spółdzielnia rolniczo-handlowa "Rolnik", istniejąca do dziś
  • 1911-1912
    Trwała budowa gmachu starostwa przy ulicy Dworcowej (Bahnhofstrasse) - obecnie al. Piasta
  • 1912
    Zbudowano wieżę ciśnień - charakterystyczny element krajobrazu miasta. Urządzenia do uzdatniania wody - pieczołowicie konserwowane - służą do dziś, a sama wieża jest cennym zabytkiem techniki
  • 1912
    Powstaje gmach Starostwa Powiatowego (w stylu neorenesansowym) i park miejski według projektu Maksa von Krüga
  • 1914
    Oddano do użytku Szpital Powiatowy
  • 1914
    Ukończono budowę Ratusza - siedziby władz miejskich
  • 1919
    Na mocy traktatu wersalskiego dokonano podziału powiatu złotowskiego - 2/5 znalazło się w granicach państwa polskiego. Złotów pozostał w Niemczech. Powołana w 1918 r. Powiatowa Rada Ludowa energicznie protestowała przeciwko tej decyzji. Odwołano się do Międzynarodowej Komisji Granicznej, w lutym 1920 r. przedstawiciele komisji gościli w Złotowie i Krajence
  • 1922
    Powstał Związek Polaków w Niemczech. W 1923 r. powołano organa związku na Złotowszczyźnie. Siedzibą V Dzielnicy oraz powołanego w 1924 r. Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na rejencję pilską stał się Złotów. Od 1929 r. istniała tu polska szkoła i przedszkole. W 1934 r. zakupiono budynek niedaleko ratusza, w którym instytucje te znalazły swą siedzibę
  • 1929
    Działa polska szkoła i przedszkole pod zarządem Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego
  • 1931
    Powstaje nowy budynek poczty przy dzisiejszej alei Piasta (stara poczta działała od roku 1887 w prywatnym budynku przy dzisiejszej ul. Wojska Polskiego)
  • 1933
    W Złotowie wychodzi 6 razy w tygodniu polska gazeta „Głos Pogranicza i Kaszub" (do 1939 r.)
  • 1938
    Płonie synagoga zburzona przez Niemców (dzisiejszy plac Paderewskiego), zbudowana w latach 1878-79
  • 31.01.1945
    Złotów wyzwoliły jednostki 11 pp IV Dywizji im. J. Kilińskiego

Po II wojnie światowej (1945 – 1989)

  • 1945
    Miasto wraca do Macierzy; rozpoczyna się nauka w Szkole Podstawowej im. Stanisława Staszica, Liceum Pedagogicznym i Ogólnokształcącym, Zasadniczej Szkole Zawodowej oraz Technikum Rolniczym
  • 21 VI 1945
    Zaczęła działać Szkoła Podstawowa im. S. Staszica
  • 25 VI 1945
    Liczba mieszkańców Złotowa wynosiła 2426
  • 3 VI 1945
    Uruchomiono wodociąg, w mieście korzystano z energii elektrycznej
  • 2 VII 1945
    W budynku przy Placu Wolności (dziś ZSE) zainaugurowano Państwowe Kursy Pedagogiczne
  • 8 VIII 1945
    Utworzono Państwowe Koedukacyjne Liceum i Gimnazjum Rolnicze
  • 15 VII 1945
    Założono Klub Sportowy "Odra", działalność wznowiło Towarzystwo Śpiewu im. św. Cecylii w Złotowie
  • 1 XII 1945
    Powstała Zasadnicza Szkoła Zawodowa
  • I 1946
    Utworzono Robotniczy Dom Kultury
  • 23 II 1946
    W Złotowie powołano komisję weryfikacyjną, której zadaniem było rozpatrywanie spraw przyznawania obywatelstwa polskiego. Komisja składała się głównie z miejscowych działaczy polonijnych (J. Kocik, H. Jaroszyk, I. Maćkowicz)
  • VIII 1947
    Założono Bibliotekę Miejską. Jej pierwszym kierownikiem był Izydor Gajewski, a księgozbiór liczył 1500 tomów
  • 6 IV 1947
    Z inicjatywy Stefana Kamprowskiego powstało Ognisko Muzyczne
  • 1950
    Powiat Złotowski stał się częścią nowoutworzonego województwa koszalińskiego. Wcześniej, w 1945 r., miasto zostało włączone do województwa bydgoskiego, a w 1946 r. - do szczecińskiego
  • 1955
    Złotów liczył 8100 mieszkańców
  • 1956
    Powstał Klub Sportowy "Sparta"
  • 22 VII 1957
    Odsłonięty został pomnik Piasta zaprojektowany i wykonany przez Władysława Tomkiewicza i Gerharda Aleksiewicza
  • 7 I 1961
    Powstała nowa Szkoła Podstawowa Nr 2
  • 23 XI 1961
    Utworzono przy ulicy Zamkowej 5 Muzeum Regionalne. W 1966 r. muzeum przeniesiono do obecnej siedziby - budynku szachulcowego z I poł. XVIII w. przy ulicy Wojska Polskiego 2a
  • 1962
    Powstała Spółdzielnia Mieszkaniowa "Piast"
  • 1962
    Spółdzielnia Mieszkaniowa "Piast" buduje nowe dzielnice Złotowa
  • 1 IV 1966
    Po raz pierwszy z wieży ratusza odegrano hejnał Złotowa opracowany przez nauczycieli Ogniska Muzycznego S. Kamprowskiego, E. Splitta i Z. Gajdę
  • 1970
    Jak podaje Rocznik Statystyczny Powiatu Złotowskiego, w Złotowie było 2125 abonentów radiofonii bezprzewodowej, 264 - radiofonii przewodowej oraz 1840 - telewizji. Według opracowania w mieście w latach 1961-65 wartość czynów społecznych wyniosła ogółem 805 tys. zł. (342 zł na 1 mieszkańca), a w latach 1966-70 kwota ta wzrosła do 1 227 tys. zł (508 zł na 1 mieszkańca)
  • 1973
    Złotów liczy 11 000 mieszkańców. Przewodnik "Wałcz Złotów i Okolice" wymienia następujące restauracje i bary działające w mieście: - „Pod Jeleniem" - ul. Wojska Polskiego 21 - restauracja przy hotelu prywatnym - Pl. Kościuszki 4 - pijalnia mleka - ul. Wojska Polskiego 11 - bufet na dworcu kolejowym - bufet i jadalnia przy ośrodku nad Jez. Zaleskim - czynne w sezonie
  • 1975
    W wyniku reformy administracyjnej zlikwidowano powiat złotowski. Miasto włączono do województwa pilskiego. Złotów zajął I miejsce w kategorii miast powyżej 5 tysięcy mieszkańców w konkursie "Mistrz Gospodarności". Wcześniej w latach 1973/74 miasto było wicemistrzem. Część nagrody pieniężnej przeznaczono na wybudowanie amfiteatru leśnego
  • 1977
    Uruchomiono fabrykę "METALPLAST", zakład produkujący okucia budowlane o łącznej wartości ok. 730 mln zł rocznie. Inne większe zakłady pracy to m.in.: Spółdzielnia Pracy Metalowców "Młot", Spółdzielnia Pracy "Odzież", Spółdzielnia "Drzewiarz", PZGS, Zakład Opakowań Drukowanych, tartak, PGR
  • 1982
    Odsłonięto nowy pomnik na cmentarzu wojennym poświęcony żołnierzom, którzy zginęli w 1945 r. w walkach o wyzwolenie miasta i na Wale Pomorskim
  • 1989
    Rozpoczęto budowę Złotowskiego Domu Kultury

 

27.05.1990 - odbyły się pierwsze wolne wybory do Rady Miejskiej

Kadencja 1990 – 1994

W tym okresie:

  • opracowano Statut Gminy Miasto Złotów;
  • oznaczono insygnia miasta: herb, flagę, hejnał;
  • powołano nowe zakłady budżetowe: Miejski Zakład Usług Komunalnych; Miejski Zakład Gospodarki Lokalami, Zakład Energetyki Cieplnej, Miejski Zakład Wodociągów i Kanalizacji’
  • rozpoczęto tzw. dekomunizację ulic i odtąd w Złotowie zamiast ul. Świerczewskiego mamy Krzywoustego, a zamiast Kieniewicza – Szkolną;
  • W roku 1993 zaczął się ukazywać tygodnik "Halo, tu Złotów" - pierwsza lokalna gazeta po 1989 r. Pracowali w nim społecznie: kilku nauczycieli, prawnik, chirurg, emerytka i prezes firmy. Pismo wydawano przez 5 kolejnych lat jako dwutygodnik.

Kadencja 1994 – 1998

W tym okresie:

  • Złotów był wielokrotnym laureatem tytułu „Mistrz Gospodarności”;
  • Sukcesywnie podłączano do miejskiego ciepłociągu kolejne domy przy ul. 600-lecia, Moniuszki, Szpitalnej, al. Piasta, Dworzaczka, Wojska Polskiego, Zduny, Bocznej, Królowej Jadwigi, Jagiełły, Robaka. Dotyczyło to również instytucji takich jak PZU czy PPPD;
  • Wybudowano kolektory sanitarne, np. na ulicy Grudzińskich, Zamkowa, Okrężna, Zakątek, Słoneczna, Jastrowska, Jeziorna, Witosa, Wioślarska, Żeglarska, Miła, Gorzelniana i Wielatowska;
  • W roku 1995 odbyła się I edycja Euro Eco Meetingu. W czasie imprezy dokonano oficjalnego otwarcia nowej oczyszczalni ścieków;
  • Odsłonięto pomnik na dawnym cmentarzu niemieckim. Uporządkowaniu terenu cmentarza przysłużyły się kontakty z niemieckim miastem Gifhorn;
  • W roku 1996 Złotów liczył 18 500 mieszkańców.

Kadencja 1998 – 2002

W tym okresie:

  • W roku 1999 weszła w życie reforma administracyjna, która przywróciła powiat złotowski. W wyniku zmniejszenia liczby województw miasto i powiat stały się częścią województwa wielkopolskiego;
  • Wybudowano kolektory sanitarne na ul. Pogodnej, Kwiatowej, Chojnickiej, Wielatowskiej, Dwór Złotowski, 8 Marca, Promykowej, Różanej, Jaśminowej, al. Rodła i Łowieckiej;
  • Przeprowadzono gazyfikację osiedla Za Rzeką, Chojnicka i Stare Miasto – w sumie 140 odbiorców gazu;
  • Powstało nowe składowisko odpadów komunalnych;
  • Powstała nowa ulica Reymonta;
  • Wybudowano nowe rondo przy kościele św. Rocha;
  • Powstały parkingi przy al. Mickiewicza i Staszica a także Spichrzowej, Krzywoustego i Polnej;
  • Powstały nowe chodniki przy Bohaterów Westerplatte, Garncarskiej, Spichrzowej;
  • Powstały 2 gimnazja i 3 szkoły podstawowe, kolejne gimnazjum zaczęło działać w ramach Zespołu Szkół Katolickich;
  • Zmodernizowano salę sesyjną UM, dokonano remontu kapitalnego Domu Polskiego i wybudowano salkę gimnastyczną dla uczniów SP1 oraz 31 pierwszych mieszkań w ramach TBS.
  • W 2001 r. miasto zostało nagrodzone Medalem Europejskim, przyznanym za zasługi w jednoczeniu Europy. Honorowe wyróżnienie zostało wręczone przez niemieckiego Eurodeputowanego, prof. dra Hansa-Petera Mayera

Kadencja 2002 – 2006

W tym okresie:

  • Wybudowano krytą pływalnię Laguna, a także korty tenisowe i boisko wielofunkcyjne;
  • W ramach rewitalizacji Starego Miasta nowe oblicze dostały ulice: Wojska Polskiego, Dworzaczka, Kościelna i pl. Paderewskiego (zaznaczono tu miejsce po dawnej synagodze);
  • Zmodernizowano ul. Kujańską, Widokową, Moniuszki i Zamkową, wspólnie z powiatem przebudowano ul. Norwida (powstało rondo Jana Pawła II);
  • Wspólnie z samorządem wojewódzkim zmodernizowano al. Mickiewicza i część Domańskiego (powstało rondo z herbowym jeleniem);
  • Wybudowano nowe chodniki, ścieżki rowerowe, miejsca parkingowe (przy al. Piasta, Mickiewicza, Grochowskiego);
  • W ramach projektu "Rewitalizacja Starego Miasta" przebudowano ulice: Wojska Polskiego, Dworzaczka, Kościuszki oraz Plac Paderewskiego, przywracając im dawny charakter. Zmodernizowano także oświetlenie drogowe;
  • W mieście pojawił się monitoring;
  • Powstał nowy Park Europejski na osiedlu Zamkowym oraz renowacji poddano Park Miejski przy al. Piasta;
  • Nową siedzibę uzyskała biblioteka miejska, a muzeum wybudowało nowy magazyn na swoje zbiory.
  • W 2004 r. otwarto Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, kształcące na kierunkach: język angielski i niemiecki, które działało do 2015 r.
  • Oddano do użytku pływalnię miejską. Jej nazwa - "Laguna", została wybrana przez mieszkańców miasta w drodze konkursu

Kadencja 2006 – 2010

W tym okresie:

  • Na zaniedbanym dotąd terenie wokół Jeziora Miejskiego powstała promenada, ciągi pieszo-rowerowe, pomosty rekreacyjne i dla wędkarzy, kładki, tablice historyczno-informacyjne oraz zagroda krajeńska;
  • Zmodernizowano Nowy Rynek, Stary Rynek, ul. Towarową i Targową, Krótką, Chrobrego, Wawrzyniaka, Spichrzową, Podolską i Pasterską, potem Ciesielską i Rzemieślniczą; wyremontowano Nieznanego Żołnierza i Moniuszki, Kopernika, częściowo Leśną, Witosa, Mokrą, Murarską, Słowackiego, Sienkiewicza, Wioślarską;
  • Wybudowano salę widowiskowo-sportową przy LO (na 508 miejsc siedzących) oraz ORLIK 2012 – boisko do piłki nożnej i boisko wielofunkcyjne oraz skatepark, a także kryte lodowisko o powierzchni 800 m2, które latem staje się kortem tenisowym i boiskiem do siatkówki;
  • Stadion miejski wzbogacił się o zadaszone trybuny na 600 miejsc oraz dwa pełnowymiarowe boiska piłkarskie.

Kadencja 2010 – 2014

W tym okresie:

  • Zrealizowano przebudowę ulic Królowej Jadwigi, Robaka, Szkolnej, Nieznanego Żołnierza, Zientary Malewskiej, Ogrodowej, Rzemieślniczej, Wodnej, Piotra Skargi, Gorzelnianej, Jeziornej, odcinka od Słonecznej do Potulickich, Jarzębinowej oraz Kocika i Świerkowe;
  • Przy okazji budowy dużego ronda Zamkowego przebudowano ul. Grudzińskich, Partyzantów i Jastrowską, zainstalowano sygnalizację świetlną przy kościele farnym oraz zawieszono reklamę Kaczego Dołka;
  • W mieście pojawiły się gustowne lampy uliczne, a nasze zabytkowe kościoły, wzbogacone o nową iluminację świetlną, zyskały na urodzie po zmierzchu;
  • W mieście powstało kilka placów zabaw, m.in. przy ul. Reymonta, Jeziornej, Kocika, Nieznanego Żołnierza, Spacerowej, Nowym Rynku, na osiedlu Szkolna i przy ogródkach działkowych na Wodociągach. Zbudowano też siłownie na wolnym powietrzu;
  • Remontowano z dotacji miejskich wszystkie szkoły, wyposażono je w pracownie komputerowe i multimedialne;
  • Wokół jeziora Baba powstała ścieżka edukacyjna i platforma obserwacyjna.
  • Zadbano o cmentarz komunalny. Wcześniej wyasfaltowano alejki, utworzono elektroniczną bazę danych, dobudowano kolumbarium ze 114 niszami na urny oraz 73 ziemne kwatery.

 

 

Ostatnia modyfikacja treści: 2019-06-17 15:16:47
Generuję dokument pdf. Proszę nie opuszczać strony.
Wygeneruj PDF
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner
baner